Wpływ muzyki na rozwój małych dzieci – edukacja muzyczna w praktyce codziennej

Muzyka odgrywa znaczącą rolę w życiu człowieka, rozpoczynając od okresu prenatalnego, aż po późną dorosłość. Towarzyszy ludziom w każdym momencie ich życia – podczas pracy, zakupów w sklepie, w trakcie jazdy samochodem, przy nauce. Badania pokazują, że muzyka ma szczególny wpływ na rozwój małego dziecka. Wspiera rozwój poznawczy, daje radość i pomaga w wyrażaniu emocji.

Jak to „działa”?

Istnieje wiele możliwości eksperymentalnego sprawdzenia oddziaływania muzyki na organizm człowieka. Alfred Tomatis badał wpływ muzyki na percepcję słuchową i mózg. Pobudzenie mózgu na wskutek recepcji muzyki, działa w sposób pozytywny na kreatywność, wydajność pamięci, motywację, zmniejszenie objawów zmęczenia, a także obniżenie napięcia mięśni.

Dużą korzyść dla rozwoju najmłodszych przynoszą wszelkiego rodzaju zajęcia ruchowo-taneczne oraz rytmika. Ruszanie się dziecka w rytm muzyki poprawia kontrolę mięśni i układu nerwowego, pomaga w zapobieganiu wad postawy i unormowaniu oddechu. Rytmiczna muzyka może wspomagać regulację rytmu bicia serca oraz ciśnienia krwi. Natomiast aktywność z wykorzystaniem instrumentów muzycznych, pomaga w nabywaniu zręczności oraz ogólnej sprawności fizycznej.

Muzyka wpływa także na rozwój specyficznych operacji umysłowych, szczególnie umiejętność rozwiązywania działań matematycznych. Myślenie muzyczne wspomaga myślenie matematyczne – przez wzgląd na rytmiczność, miarowość melodii, łatwiej może być dziecku zrozumieć prawidłowości matematyczne. Zajęcia muzyczno-rytmiczne mogą być bardzo wartościowe między innymi we wspomaganiu kształcenia dzieci z zagrożeniem dysleksją.

Wszystko zaczyna się w domu

Proces umuzykalniania dziecka zależy w dużej mierze od jego rodziców. Zajęcia rytmiczne w przedszkolu, czy lekcje muzyki w szkole to jedynie uzupełnienie tego co odbywa się w domu. Bardzo ważna jest różnorodność – warto słuchać z dzieckiem różnych gatunków muzycznych, łącząc je ze wspólnym śpiewem, tańcem i nuceniem. Można w tym celu wykorzystywać płyty ze specjalną muzyką dla dzieci, jednak warto zapewnić maluchowi możliwość kontaktu z muzyką poważną, relaksacyjną, jazzową, czy nawet popularną, która obecna jest w przestrzeni publicznej i odbiornikach radiowych.

W ostatnich latach coraz większą popularność zyskują zajęcia umuzykalniające dla najmłodszych. Do najczęściej spotykanych należą tak zwane „gordonki”. Są to zajęcia dla dzieci w wieku niemowlęcym i przedszkolnym, oparte o założenia metody amerykańskiego psychologa muzyki – Edwina Gordona. Uważał on, że każdy człowiek rodzi się z uzdolnieniami muzycznymi, które należy odpowiednio kształtować. Kluczowy wiek przypada na okres od narodzin do 3 roku życia. To wtedy dziecko najintensywniej przyswaja dźwięki i rytm. Zajęcia oparte o tą metodę są połączeniem ruchu, tańca, śpiewu i rytmizacji, a przede wszystkim mają formę muzycznej zabawy. Przynoszą dużo korzyści dla całościowego rozwoju psychoruchowego dziecka.

Filharmonia dla najmłodszych?

Dobrą formą umuzykalniania najmłodszych jest dostarczanie im możliwości uczestnictwa w różnorodnych wydarzeniach muzycznych. Każdy rodzic najlepiej zna swoje dziecko i to on najlepiej zadecyduje jaki typ koncertu będzie dla niego odpowiedni. Jeśli dziecko jest cierpliwe i dojrzałe można zdecydować się na koncert muzyki symfonicznej – będzie to dobra okazja, żeby z bliska przyjrzeć się różnym instrumentom, doświadczyć jak brzmią i wyglądają. Jest to propozycja dosyć wymagająca i na pewno nie odpowiednia dla każdego. Obecnie w repertuarze większości filharmonii w Polsce znajdują się audycje umuzykalniające dedykowane dla najmłodszych oraz koncerty familijne, które mają na celu zapoznanie z muzyką poważną w przystępny, często żartobliwy sposób. Jest to świetna okazja aby pokazać dziecku jak wygląda filharmonia i zapoznać je z zasadami zachowywania się w takim miejscu.

Jeśli koncert nie przypadnie dziecku do gustu lub okaże się jeszcze dla niego za trudny, warto zapoznać się z ofertą teatrów muzycznych, operowych, czy baletowych. Muzyka połączona z barwną inscenizacją oraz akcją sceniczną jest bardzo ciekawym doświadczeniem zarówno dla dzieci, jak i osób dorosłych. Często mają miejsce spektakle przygotowane z myślą o młodszej widowni – opracowane na podstawie bajek i baśni (np.: „Calineczka”, „Kot w Butach”). W okresie bożonarodzeniowym nie brakuje inscenizacji baletu „Dziadek do orzechów” Piotra Czajkowskiego, który z powodzeniem zachwyca widzów w różnym wieku od ponad 100 lat.

Artykuł: Dominika Baj
Zdjęcia stockowe

Artykuł został napisany w ramach Akademii Dziennikarstwa Obywatelskiego w Kulturze

Check out our other articles in english i українська!

Przeczytaj również: Wpływ muzyki na rozwój dziecka
Przeczytaj również: “Piosenka jest dobra na wszystko” – zbawienny wpływ muzyki na rozwój człowieka
Przeczytaj również: “Gruby” – recenzja książki. Chuda opowieść o grubych problemach
Przeczytaj również: Randka Undergroundowa: Nowe spojrzenie na przestrzeń kulturalną Białegostoku
Przeczytaj również: Nowe oblicze slashera – gatunkowa dekonstrukcja i społeczne zaangażowanie
Przeczytaj również: Kos – recenzja. To nie jest film o Kościuszce