Pozytywny wpływ muzyki na człowieka i jego rozwój

Jak śpiewał Kabaret Starszych Panów “Piosenka jest dobra na wszystko”! Bob Marley w piosence “Trenchtown Rock” śpiewał z kolei: Dobra rzecz w muzyce, to to, że gdy cię trafi, nie czujesz bólu. I faktycznie coś jest na rzeczy! Istnieją bowiem badania, które wprost mówią o zbawiennym wpływie muzyki na organizm człowieka, a także na jego rozwój! I to na każdym etapie życia człowieka. Muzyka i jej zbawienny wpływ!

Wpływ muzyki na ludzi w różnym wieku

Muzyka wpływa na nas już od najmłodszych lat, do tego są na to niezbite dowody! W 2013 roku naukowcy z Centrum Medycznego Beth Israel w Bostonie przebadali grupę 272 wcześniaków urodzonych w 11 różnych szpitalach. Oprócz przedwcześnie urodzonych dzieci, były tam także noworodki przebywające na oddziałach intensywnej opieki neonatologicznej (czyli zajmującej się prawidłowym rozwojem niemowlaków). Większość z nich urodziła się w okolicy 32 tygodnia życia i cierpiała na niewydolność oddechową oraz posocznicę. Badacze poddali je terapii muzycznej specjalnego rodzaju. Wybrali dźwięki przypominające odgłosy w łonie matki np. bicie serca i szum oceanu. Były to różne rodzaje muzyki – od tej opierającej się na instrumentach perkusyjnych, aż po kołysanki śpiewane przez personel medyczny i rodziców maluchów. Muzyczni terapeuci wybierali też muzykę tak, aby była dostosowana do częstotliwości bicia serca dziecka i rytmiki oddechu. Wyniki badania były zaskakujące – dzieci były spokojniejsze, spały lepiej i były mniej zestresowane, co pozytywnie wpłynęło także na ich rodziców. Znacznie poprawiały się u nich także parametry związane z pracą serca oraz oddychaniem. Dodatkowo kołysanki śpiewane przez samych rodziców zacieśniał więzy pomiędzy nimi i ich pociechami. To jeszcze nie koniec rewelacji: poprawiły się u nich także parametry przyjmowania pokarmu, a wcześniaki, które słuchały muzyki zbliżonej do dźwięków oceanu miały znacznie lepszy poziom tlenu w krwi!

Okazuje się jednak, że muzyka stymuluje nie tylko dzieci, ale także seniorów. Wielu z nich cierpi z powodu samotności oraz depresji, w którym pomaga im słuchanie muzyki. Dodatkowo badania dowodzą, że u starszych osób chorych na Alzheimera dźwięki muzyki, pomagają choć na chwilę wrócić do rzeczywistości i sprawiają, że takie osoby są zdecydowanie mniej pobudzone. Z kolei seniorzy, którzy mogą pochwalić się umiejętnością gry na instrumentach, dłużej pozostają sprawni umysłowo, a także fizycznie.

Muzyka jest dobra dla serca i pomaga łagodzić ból

Mówi się, że muzyka jest balsamem dla duszy, ale co z ciałem? Okazuje się, że i na nie ma zbawienny wpływ! Po pierwsze: jest dobra dla serca. Istnieje wiele badań potwierdzających tę tezę. Podczas słuchania pogodnej i rytmicznej muzyki, u badanych pacjentów obserwuje się naturalny wzrost częstości uderzeń serca, zaś w czasie smutnych – obniżenie tętna i częstości oddechu. Naukowcy z Massachusetts General Hospital przeprowadzili także badanie, które dowiodło, iż wśród chorych na serce pacjentów szpitala ci, którzy codziennie przez pół godziny słuchali sonat fortepianowych Mozarta, osiągali o wiele lepsze wyniki badań czynnościowych serca niż pacjenci, którzy Mozarta nie słuchali. Wniosek? Muzyki należy słuchać! Łagodzi ona nie tylko obyczaje, ale również fizyczny ból. Zwłaszcza ta klasyczna jak wspominany już Mozart, czy Bach. Tę hipotezę postanowili sprawdzić z kolei naukowcy z University of Kentucky w Lenxington pod kierownictwem muzykoterapeutki, dr Lori Gooding. Wyniki były zaskakujące. Okazało się, że wpływ muzyki na pacjentów na każdym etapie ich zabiegów chirurgicznych (przed, po i w trakcie) zmniejszając ich lęk i napięcie, łagodząc ból i dyskomfort podczas rekonwalescencji, a także skracając czas powrotu do zdrowia oraz zmniejszając konieczność stosowania leków przeciwbólowych i uspokajających! Warunek jest jednak jeden: muszą to być utwory delikatne, o jednostajnym rytmie i łagodnej linii melodycznej. Utwory agresywne spowodować mogą bowiem przyspieszenie tętna i nieregularną pracę serca. Badania wykazują także, że nawet 15 minut muzyki dziennie pomaga wzmocnić nasz układ odpornościowy.

Muzyka rozwija pamięć, umiejętności motoryczne i poprawia koncentrację

W 1993 roku głośno zrobiło się o tzw. efekcie Mozarta. Psycholog Frances Rauscher w magazynie „Nature” opublikowała bowiem wyniki badań, które dowodziły, że wpływ muzyki na procesy poznawcze jest bardzo pozytywny. Przebadano 3 grupy studentów, którym puszczano utwory muzyki barokowej i klasycznej (ze szczególnym uwzględnieniem 10-minutowego fragmentu sonaty D-dur Mozarta). Wyniki? Krótkotrwała poprawa zdolności do myślenia skutecznego w sytuacjach nieprzewidywalnych, a także koncentracji. Nie przekłada się to jednak na wzrost ilorazu inteligencji, nie jest to jednakże zadanie muzykoterapii. Jej podstawowym zadaniem jest bowiem dostarczanie bodźca stymulującego i towarzyszących mu emocji, które pomagają kształtować słuch muzyczny i rozwijać wyobraźnię. Jest to istotne zwłaszcza w terapii osób z zaburzeniami poznawczo-behawioralnymi. U pacjentów po udarze mózgu stwierdzono z kolei dużą poprawę, zaistniałą poprzez naukę gry na instrumentach muzycznych. Poprawiło się nie tylko funkcjonowanie ich układu nerwowego, ale także kontrola impulsów oraz prawidłowe interakcje społeczne.

Muzyka poprawia nastrój, budzi pozytywne emocje i czyni nas szczęśliwszymi!

Wyjątkowa sztuka, jaką jest muzyka, oddziałuje też na nasz mózg. Wpływa bowiem na produkcję neuroprzekaźników i wydzielanie epinefryny, noradrenaliny, serotoniny i dopaminy, które odpowiadają za nasz nastrój, aktywność, poczucie szczęścia i przyjemności. Niektórzy specjaliści twierdzą nawet, że w ludzkim mózgu znajdują się specjalne ośrodki wyspecjalizowane do odbioru muzyki. Przetwarzają one bodźce na reakcje emocjonalne, a zaangażowane w to są ośrodki nagrody, motywacji, emocji i zainteresowania. Głównym fizjologicznym objawem zmiany nastroju pod wpływem muzyki jest aktywacja autonomicznego układu nerwowego, odbywająca się za sprawą rytmu muzyki i jej tempa. Od tego właśnie zależy poziom doznawanego pobudzenia. Nie jest więc powiedziane, że w ekstazę wprawi nas tylko energetyczna muzyka. Każda muzyka jest w stanie poprawić nasz nastrój, o ile mózg odbierać ją będzie jako piękną, harmonijną i kojącą.

Warto więc pomyśleć w ciągu dnia o kilku minutach dla siebie i posłuchać muzyki, aby pozytywnie wpłynąć na swoje ciało oraz duszę!

Wpływ muzyki na człowieka:

pozytywny wpływ na ludzi w różnym wieku
jest dobra dla serca i pomaga łagodzić ból
poprawia nastrój, budzi pozytywne emocje i czyni nas szczęśliwszymi

Karolina Magiera – z wykształcenia polityk społeczny i menedżer kultury. Obecnie specjalista ds. promocji jednej z krakowskich instytucji kultury, a także Wiceprezes Fundacji Sztukarnia –organizacji wspierającej działania kulturalne, edukacyjne i społeczne. Związana również z wieloma organizacjami pozarządowymi oraz agencjami marketingowymi, które wspiera jako szkoleniowiec, researcher oraz copywriter.