Matriarchalny patriarchat, czyli model i rola rodziny w kulturze albańskiej

Przyjrzycie się z bliska strukturze i roli jaką przyjmuje w albańskiej kulturze rodzina. Nie zawsze jest to typowy model 2+2, ale również nie zawsze jest to model rodziny wielopokoleniowej. Kształt albańskiej rodziny może być tak różny jak sama Albania.

Od klanu do… klanu?

Genezą dla współczesnego modelu albańskiej rodziny jest historycznie uwarunkowana klanowa struktura tego społeczeństwa. Kultura tego kraju ma charakter kolektywistyczny, a zatem podstawową jednostką społeczną jest rodzina. Współczesne społeczeństwo albańskie odziedziczyło w spadku naprawdę wiele wzorów zachowania i zwyczajów po przodkach kultywujących klanowy model wspólnoty. Świadectwem tego może być chociażby panująca hierarchia wystawiająca na piedestał starszyznę, utrzymywanie stałego i bliskiego kontaktu nawet z dalszymi członkami rodziny czy odznaczający się w stosunkach społecznych patriarchat, ze szczególną jednak rolą kobiety. Pomimo tego klanowego spadku, należy pamiętać, że Albania jest krajem niesamowicie zróżnicowanym od religii poczynając na dialektach języka kończąc. Te zróżnicowanie dotyczy również kwestii organizacji życia społecznego, należy pamiętać, że Albańczycy z południa kraju są mniej tradycjonalistyczni od tych z południa i podobna zależność dotyczy podziału na miasto i wieś.

Patriarchat, czy może matriarchat?

Z tym, że w Albanii panuje patriarchat nie ma wątpliwości. Wyróżnia się natomiast pewien autorytet kobiety w relacjach rodzinnych. Kobiety matki oczywiście. To z jej zdaniem muszą liczyć się przede wszystkim synowie na przykład podczas wyboru partnerki. Oczywiście małżeństwa aranżowane to w Albanii już przeszłość, jednak jak to często bywa zwyczaje są silniejsze niż jakiekolwiek prawo stanowione i nierzadko zdarza się, głównie w regionach wiejskich, że rodzina ma udział przy wyborze przez jej członka życiowego partnera. Niemniej jednak, rola matki to uznana pozycja w rodzinnej hierarchii, ale nierzadko przekłada się ona również na bycie podporą nie tylko rodziny, ale i również całego gospodarstwa domowego. Mężczyzn nie zawsze uświadczymy jako najbardziej zapracowanych, jednakże to właśnie oni w tradycyjnym modelu albańskiej rodziny pełnią rolę jej głowy.

Gdzie w tym wszystkim dzieci?

Najmłodsi członkowie albańskich rodzin, mogą doświadczyć pewnych rozbieżności jeśli chodzi o ich proces pierwotnej socjalizacji. Najpierw warto wspomnieć o stosunku względem dzieci ze strony ich rodziny. Do około szóstego roku życia, dzieci są w pewien sposób rozpieszczane. Pozwala się im na wiele, głównie ze względu na ich młody wiek i niewinność. Po tym okresie zmienia się nastawienie rodziny i od dzieci wymaga się dyscypliny i posłuszeństwa. Dzieci uczy się również pełnienia ich przyszłych ról. Chłopcy są zabierani przez swoich ojców na różne spotkania, czy to prywatne czy biznesowe, aby uczyć się obycia w towarzystwie innych mężczyzn. Dziewczynki natomiast spędzają raczej czas w domu ze swoimi matkami, przyuczając się zarządzania gospodarstwem domowym. Nierzadko w młodym wieku rozpoczynają pierwsze próby użycia makijażu, przyzwala im się na to, tak samo jak często przystraja się młodych chłopców w garnitury czy markowe ubrania. Dla Albańczyków wygląd zewnętrzny jest niesamowicie ważny, a zatem dzieci już od najmłodszych lat uczone są elegancji, a nawet ekstrawagancji.

Rodzina zaangażowana

Warto jest również napomnieć, że albańskie rodziny są na ogół bardzo zgrane i wspierające. Bardzo ważnym aspektem jest prawidłowe wychowanie dzieci, nierzadko przy udziale całej rodziny, zapewnienie im możliwości rozwoju, przy czym w społecznościach miejskich stawia się tak samo na edukacje chłopców jak i dziewczynek. Poza tym ważne jest zaangażowanie w sukcesy i problemy członków rodziny, przede wszystkim tych starszych, którzy mogą czasem wymagać dodatkowej opieki. W tym społeczeństwie rodzina jest czymś pewnym, niezbywalnym i stanowi podporę dla jej członków.

Artykuł: Łukasz Wojno
Zdjęcia: Style with Cindy

Artykuł został napisany w ramach Akademii Dziennikarstwa Obywatelskiego w Kulturze

Check out our other articles in english i українська!

Przeczytaj również: Top 6 podcastów o literaturze!
Przeczytaj również: TOP 3 Podcastów o sztuce!
Przeczytaj również: “Gruby” – recenzja książki. Chuda opowieść o grubych problemach
Przeczytaj również: Randka Undergroundowa: Nowe spojrzenie na przestrzeń kulturalną Białegostoku
Przeczytaj również: Nowe oblicze slashera – gatunkowa dekonstrukcja i społeczne zaangażowanie
Przeczytaj również: Kos – recenzja. To nie jest film o Kościuszce