Żabie Doły - relacja z wystawy w Katowicach

W Centrum Sztuki Współczesnej Kronika w Bytomiu trwa wystawa “Żabie Doły”, prezentująca prace studentów Akademii Sztuk Pięknych w Katowicach. Tytuł nawiązuje do Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego Żabie Doły, mieszczącego się na pograniczu Bytomia i Chorzowa, który powstał w 1997 roku. Znajdują się tutaj zbiorniki wodne, zapadliska i hałdy, a także siedliska zwierząt, głównie ptaków wodnych, które powróciły po zakończeniu eksploatacji górniczej.

Artyści proponują nową formę sztuki ziemi, gdyż działania takie jak „Spiralna grobla” Roberta Smithsona, ikoniczne dzieło land artu z lat 70., wydają się dziś nie na miejscu. Ich prace, dalekie od romantycznej wizji natury, ukazują antropogeniczne pejzaże. Przykładem tego styku między przyrodą, a działalnością człowieka jest instalacja „Portal”, stanowiąca symboliczną bramę do Żabich Dołów.

Eksponaty często składają się z przedmiotów znalezionych podczas spacerów po tym terenie. Z fragmentów szkła i odpadów powstał “Ołtarz/Witraż”, w którym te przedmioty nabierają nowego znaczenia. Ołtarz jest miejscem, gdzie można prosić o zgodę na wejście do Żabich Dołów albo przeprosić za ingerencję w naturę.

Wystawa pozwala odwiedzającym bezpośrednio doświadczyć ziemi – można jej dotknąć, poczuć pod paznokciami i wyczuć unoszące się zapachy. Jednym z elementów ekspozycji jest tworzenie “dorodango”. Jest to japońska technika formowania gładkich, lśniących kul z ziemi i wody, aby na własnej skórze poczuć materię tego miejsca.

W Żabich Dołach występują liczne ptaki, ale żab jest stosunkowo mało. Z tego braku powstaje zestaw obiektów noszący tytuł “Deszcz żab”, w którym tytułowe płazy tworzone są z materiału znalezionego na tym obszarze. W ten sposób zostają symbolicznie odzyskane. Możemy spotkać również “Dżdżownice”, która tym razem nie ryje korytarzy, a pozostaje w spoczynku. Za pośrednictwem tej instalacji mamy możliwość oswoić się z tym, co może budzić lęk lub obrzydzenie, a także zwrócić uwagę na niedoreprezentowane w kulturze, nauce i sztuce dżdżownice, pomimo ich ważnej roli w ekosystemie. Artyści przypominają w ten sposób o tym, jak ważne są inne gatunki, zwłaszcza wobec postępującej utraty bioróżnorodności.

Pojawia się także “Żmij”. W wierzeniach wschodnich Słowian był on przyjazną istotą, łączącą świat ludzi z naturą. Staje się on symbolicznym strażnikiem Żabich Dołów, przypominającym o tym, że jesteśmy częścią natury. Panujący na wystawie półmrok pozwala lepiej dostroić się do tej przestrzeni i odkryć te osobliwe sploty.

Relacja i zdjęcia: Karolina Nowak

Spodobał Ci się nasz artykuł? Sprawdź nasze inne treści:
Przeczytaj również: Kuba Sienkiewicz – historia
Przeczytaj również: “Przebłyski” Wiktoria Zwolińska – recenzja debiutanckiej płyty
Przeczytaj również: “Śluby Panieńskie” Aleksandra Fredry w reżyserii Dana Jemmetta na deskach Teatru Polskiego
Przeczytaj również: Dziewczyna z igłą – baśń o samotności i przetrwaniu
Przeczytaj również: „Spowiedź pewnej małpy” – najbardziej ludzki Robbie Williams | Recenzja
Przeczytaj również: 30 uderzeń na minutę. Wystawa prac Olgi Pawłowskiej
Przeczytaj również: Kierunek: Wioski Świata. Podróż nie tylko metaforyczna, ale edukacyjna