Listopad to miesiąc, w którym nastroje patriotyczne powracają do nas szczególnie często. Wspominamy odzyskanie niepodległości, śpiewamy pieśni patriotyczne, myślimy o tych, którzy odeszli. Mamy w pamięci bohaterów, przelewających swą krew w walkach o naszą Ojczyznę na przestrzeni wielu wieków. W przeżywaniu tego szczególnego miesiąca może pomóc świeżo wydana płyta przygotowana przez Fundację Pro Anima.
Pieśni Rycerskie nagrane przez Starosielskie Bractwo Śpiewacze im. Św. Stanisława B.M. pod kierownictwem artystycznym Mariusza Perkowskiego są zbiorem trzynastu śpiewów historycznych z różnych okresów – od średniowiecza po XX wiek.
Interesującej płycie towarzyszy dość obszerna książeczka z omówieniami wszystkich pieśni oraz z ich tekstami, co bardzo ułatwia odbiór. Niezwykle ciekawe są też dwa zawarte w niej teksty: „Naród rzymski, ergo: naród rycerski” autorstwa Grzegorza Kucharczyka, traktujący o cywilizacji Christianitas oraz „Krzyż i miecz” – o religijności polskiego żołnierstwa – Andrzeja Solaka.
Przyznam, że przed wysłuchaniem tego albumu nie wiedziałam nic o Starosielskim Bractwie Śpiewaczym Św. Stanisława. Jednak po wysłuchaniu Pieśni Rycerskich zaczęłam szukać informacji na temat tego zespołu.
Bractwo działa od 2013 roku przy Duszpasterstwie Tradycji Łacińskiej Archidiecezji Białostockiej. Rekonstruuje i wykonuje pieśni tradycyjne, ludowe, zwyczajowe i patriotyczne. Pieśni patriotyczne i religijne prezentuje corocznie na Wieczorach Pamięci Rotmistrza Witolda Pileckiego oraz podczas Marszy Niepodległości w Warszawie. Zespół występował również na warsztatach śpiewu tradycyjnego i koncertach podczas Starosielskiej Majówki oraz na Festiwalu Kultury Staropolskiej – Starosielskie Prezentacje. Wraz z Zespołem Jerycho inaugurował Międzynarodowy Festiwal Sztuk Dawnych im. Izabeli Branickiej. Jednym z największych dotychczasowych osiągnięć artystycznych Bractwa było przygotowanie i wykonanie w sposób poinformowany historycznie pieśni autorstwa Franciszka Karpińskiego, z wydanego w 1792 roku w Supraślu zbioru „Pieśni Nabożne” (z okazji 225. rocznicy wydania ich drukiem).
Czym jest album Pieśni Rycerskie? Swoistego rodzaju podróżą wstecz – do czasów, które już minęły, ale które są trwale wyryte w sercu każdego polskiego patrioty. Słuchając tej muzyki wędrujemy od czasów Bogurodzicy przez bitwę pod Byczyną do Konfederacji Barskiej. Wspominamy etos rycerski i etos żołnierza polskiego oraz uroczystości w Horodle. Słuchamy o trudach żołnierzy tułaczy, stykamy się również z patriotyczną poezją Marii Konopnickiej (Rota) i Juliusza Słowackiego (Pieśń Konfederatów Barskich – Nigdy z królami). Trzynaście pieśni zaaranżowanych w sposób poinformowany historycznie przez kierownika zespołu – Mariusza Perkowskiego, zostało wykonanych zgodnie ze stylistykami dawnych epok, przy użyciu typowego dla nich instrumentarium (lira korbowa, viola da mano, pozytyw, lutnia, flety, instrumenty perkusyjne).
Płyty można słuchać wielokrotnie „od deski do deski” i nie czuć nigdy przesytu. Dlaczego tak się dzieje? To zasługa interesujących aranżacji poszczególnych dzieł oraz wysokiego poziomu wykonawczego. Interpretacje zespołu wokalnego cechują: nienaganna dykcja, stopliwa barwa brzmienia (mimo tego, że w Bractwie występują prawie sami soliści o bardzo różnorodnych głosach) i duże zaangażowanie w kreację artystyczną.
Inaczej brzmi tu „surowo” opracowana, z towarzyszeniem liry korbowej, Bogurodzica (jedno z najciekawszych opracowań, z jakimi się zetknęłam) od Gaude Mater Polonia z improwizowaną partią lutniową, prowadzącą z wokalnego unisono do śpiewu organalnego. Skoczne Koło rycerskie wyróżnia piękne, jasne solo tenorowe (Krzysztof Frejtag) znakomicie współgrające z tembrem zespołu oraz instrumentów. Balladowa Pieśń nowa o szczęśliwej potrzebie pod Byczyną zwraca uwagę partiami lutni i głosu. Bogatym opracowaniem i świetnymi wystąpieniami zarówno wokalnymi, jak i instrumentalnymi oraz fragmentami solowymi wyróżnia się Duma rycerska – opublikowana przez żołnierza sarmatę Adama Czahrowskiego (jedna z moich ulubionych).
Nie brak na płycie pieśni tradycyjnych. Należą do nich polonezowa Pieśń Konfederatów Barskich – Stawam na placu, bohaterski w nastroju Marsz Konfederatów Barskich, czy wzruszająca, tęskna i ciekawie zaaranżowana Pieśń o pomoc Koronie Polskiej w czasie wojny z pięknym solo (tenor Maciej Dziemiańczuk). Wśród nich przejmująca jest monotonna, jednostajna rytmicznie, przypominająca lamenty staropolskie znana Pieśń o żołnierzu tułaczu. Łagodnie brzmiąca Duma o Stanisławie Żółkiewskim zachwyca delikatnością dźwięków lutni towarzyszących akordowej partii pozytywu. Zwracają uwagę liczne wokalne wystąpienia solowe (Krzysztof Frejtag, Maciej Dziemiańczuk, Karol Komenda). Mnie szczególnie wzruszyła i w pamięć zapadła również Pieśń na uroczystości w Horodle (zwłaszcza solo Marcina Szaciłowskiego), mistrzowska aranżacja i takież wykonanie Roty i wojskowa, ale przy tym również religijna Pieśń Konfederatów Barskich – Nigdy z królami.
Recenzja: Agnieszka Misiak
1 CD, Fundacja Pro Anima 13400, 2021, Pieśni rycerskie, Starosielskie Bractwo Śpiewacze
- Mariusz Perkowski – kierownictwo artystyczne, aranżacje, lira korbowa (instrument wykonany przez Katarzynę Bednarz), viola da mano (instrument wykonany przez Leszka Pelca)
- tenory: Krzysztof Frejtag, Maciej Dziemiańczuk, Krzysztof Zaniewski, Marcin Szaciłowski
- basy: Piotr Mieszkowski, Mateusz Januszczyk, Karol Komenda
- Wojciech Bronakowski – instrumenty perkusyjne
- Karol Jurgielewicz – pozytyw
- Gościnnie: Jan Kiernicki (lutnia), Monika Horodek (śpiew, flety) i Marcin Lićwinko (śpiew ludowy), Maciej Falkiewicz (bas).
Płytę dofinansowano ze środków Instytutu Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego Jana Paderewskiego w ramach Funduszu Patriotycznego.
🎧 Posłuchaj albumu w wersji cyfrowej: https://id.ffm.to/piesni_rycerskie
👉 CD: https://fundacjaproanima.pl/kultura/wydawnictwa/
👉 FB: https://www.facebook.com/starosielskiebractwo
Przeczytaj: 195. rocznica śmierci Franciszka Karpińskiego (1741-1825)
Przeczytaj: Trwa nagrywanie nowej płyty Starosielskiego Bractwa Śpiewaczego
Przeczytaj: Hetman Jan Klemens Branicki i jego niezwykłe inwestycje na Podlasiu
Znajdź ciekawe wydarzenia kulturalne w naszej >>> wyszukiwarce imprez <<<