Ostatni nielegał – recenzja książki. Każdy szpieg ma 2 oblicza

Gdy do gry wchodzą międzynarodowe interesy, nadrzędnym celem jest dobro własnego kraju. Tajny wywiad, Służba Bezpieczeństwa i niezakończone sprawy sprzed lat – poznajcie historię ostatniego nielegała!

Międzynarodowa intryga ze Służbą Bezpieczeństwa w tle

Kiedy młody, krakowski policjant – podkomisarz Zygmunt Vesely bada sprawę pewnego śmiertelnego wypadku, odkrywa, że ma do czynienia z poważnym morderstwem. Dociekliwość mężczyzny doprowadza go do podejrzenia, że sprawa, którą się zajmuje ma związek z działalnością komunistycznej Służby Bezpieczeństwa, a dokładnie tajnego oddziału wywiadu nielegalnego. Równoczesne wydarzenia, jakie rozgrywają się w Agencji Wywiadu (AW) wskazują, że ktoś usilnie dąży do wykorzystania tajnych informacji z przeszłości do wywołania międzynarodowego skandalu politycznego. Prowadzone przez AW postępowanie zaczyna krzyżować się ze sprawą podkomisarza. Jedynym możliwym rozwiązaniem jest współpraca i przeprowadzenie kilku niezwykle ryzykownych operacji. Rozpoczyna się gra, której celem jest rozliczenie się z przeszłością i uratowanie poprawnych stosunków międzynarodowych.

Minęło prawie trzydzieści lat od likwidacji Służy Bezpieczeństwa. To szmat czasu (…). Jeśli więc przyczyna zabójstwa tego esbeka zrodziła się w okresie służby w wywiadzie, to musiała być związana z jakąś naprawdę „grubą” sprawą.

Ostatni nielegał – wrażenia z lektury

„Ostatni nielegał” to dobra propozycja czytelnicza zarówno dla historycznych pasjonatów, jak i laików w tym temacie. Robert Foks, autor książki, z wykształcenia jest politologiem i specjalizuje się w stosunkach międzynarodowych oraz polityce bezpieczeństwa Europy Środkowo-Wschodniej. Dzięki dobrej znajomości realiów funkcjonowania struktur państwowych, takich jak Agencja Wywiadu, i kontekstu historycznego – Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej, opisana historia oraz bohaterowie wydają się bardzo realistyczni. We wstępie można przeczytać, iż autor miał na celu przybliżenie szerszej publiczności realiów działalności pionu wywiadu nielegalnego Departamentu Pierwszego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych PRL, czyli cywilnej służby wywiadowczej działającej na terenach obcych państw. Dzięki zastosowaniu pewnych uproszczeń oraz braku specjalistycznej nomenklatury, jest to bardzo ciekawa pozycja, przystępna dla każdego czytelnika, nawet jeśli nie zna się on na polityce oraz historii Rzeczpospolitej.

„Nie domyśla się pan? (…) Istnieje możliwość, że sprawa ta nadal ma znaczenie dla bezpieczeństwa państwa. Powiem nawet więcej: mogła nie zostać jeszcze zakończona…”

Fabuła powieści jest wyjątkowo wciągająca. Akcja dzieje się w roku 2019, a przeplatana jest retrospekcjami z drugiej połowy XX wieku, które pozwalają czytelnikowi na dokładniejsze zrozumienie szpiegowsko-politycznej intrygi. Niebanalna zagadka do ostatnich stron trzyma w napięciu i zmusza do zaangażowania się w śledztwo razem z podkomisarzem Veselym. Precyzyjne opisy dotyczące działania Służby Bezpieczeństwa, struktur państwowych i tajnych akt, które odgrywają kluczową rolę w całej historii, wydają się na tyle realistyczne, iż nasuwa się pytanie czy opisana sprawa to zwykła fikcja literacka, czy prawdziwa zagadka z przeszłości. Po pierwsze tajemnica, po drugie tajemnica, po trzecie tajemnica.

„Ostatni nielegał” – czy warto czytać

Powieść Roberta Foksa jest bardzo ciekawą, wciągającą pozycją, z którą warto się zapoznać. Poza rozrywką, która płynie z intrygującej fabuły, dostarcza ona także wiedzę dotyczącą funkcjonowania struktur państwowych w drugiej połowie XX wieku, za czasów Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej. Jest to część historii, która nie jest jeszcze dobrze znana, szczególnie młodszym pokoleniom. Beletrystyczne ujęcie realiów polityki międzynarodowej PRL jest ciekawą opcją dla każdego, kto chociaż trochę interesuje się tym okresem w historii Polski. Sprawa „Ostatniego nielegała” trzyma w napięciu i będzie satysfakcjonującą lekturą dla miłośników sensacyjnych historii szpiegowskich oraz kryminałów.

-Ale teraz przyjdzie mi za to zapłacić.
-Prędzej czy później każdemu z nas przyjdzie uregulować rachunki z przeszłości…

Ostatni nielegał
Wydawnictwo: War book
Data premiery: 2022
Podkategoria: sensacja
Liczba stron: 512
Autor: Foks Robert

Recenzja i zdjęcia: Dominika Baj

Artykuł został napisany w ramach Akademii Dziennikarstwa Obywatelskiego w Kulturze

Check out our other articles in english i українська!

Przeczytaj również: Grabarki – recenzja reportażu Tainy Trevonen
Przeczytaj również: „Belladonna” Adalyn Grace – recenzja serii
Przeczytaj również: Rodzina we współczesnej literaturze dla dzieci
Przeczytaj również: Bler. Zapomnij o przeszłości – recenzja
Przeczytaj również: Nowe oblicze slashera – gatunkowa dekonstrukcja i społeczne zaangażowanie
Przeczytaj również: Kos – recenzja. To nie jest film o Kościuszce