Fryderyk Chopin – burzliwe życie wybitnego kompozytora

Fryderyk Franciszek Chopin uznawany jest za jednego z najwybitniejszych i najważniejszych polskich kompozytorów w historii. Trudno się z tym nie zgodzić. Choć żył tylko 39 lat, to jego dziedzictwo pozostanie już na zawsze zapisane na łamach historii świata.

Data urodzenia polskiego kompozytora i pianisty nie jest jednoznaczna. Przyjmuje się, że artysta urodził się 1 marca 1810 roku, ze względu na wpisanie tej daty przez Chopina na deklaracji wstąpienia do Towarzystwa Literackiego w Paryżu w 1833 roku, jednak w jego akcie urodzenia widnieje 22 lutego 1810 roku. Choć sama data nie jest do końca pewna, jasne jest jedno, Chopin urodził się w Żelazowej Woli. Aktualnie znajduje się tam muzeum — Dom Urodzenia Fryderyka Chopina oraz pomnik kompozytora, który został wykonany przez Józefa Gosławskiego. Kilka miesięcy po urodzeniu się przyszłego wirtuoza, rodzina Chopinów przeprowadziła się do Warszawy.

Rodzina i wczesne lata życia

Matką Fryderyka Chopina była Polka, Tekla Justyna z domu Krzyżanowskich, a ojcem Francuz, Mikołaj (a właściwie Nicolas) Chopin. Fryderyk miał także trzy siostry: Ludwikę, Emilię i Izabelę. Dzięki umuzykalnionym rodzicom już od najmłodszych lat miał styczność z instrumentami. Czteroletni Fryderyk uczył się gry na fortepianie pod okiem matki. Kształcenie muzyczne u Wojciecha Żywnego, czeskiego pianisty i kompozytora, rozpoczął mając sześć lat. Był to także czas, gdy zaczął komponować swoje pierwsze dzieła. W wieku siedmiu lat skomponował dwa polonezy — B-dur i g-moll, z których ten drugi został wydany drukiem.

W tym samym roku stworzył także Marsz wojskowy, który bardzo spodobał się księciu Konstantemu z dynastii Romanowów. Utwór grywany był podczas parad wojskowych przez orkiestry wojskowe. Ukazał się także drukiem, jednak anonimowo. W tym czasie młody Chopin zaczął także występować u arystokracji i szlachty. Dawał popisy m.in. u: Zamoyskich, Czartoryskich, Pruszaków czy Sapiehów. W 1820 roku Angelice Catalani, włoskiej śpiewaczce operowej, tak spodobała się gra Fryderyka, że obdarowała go złotym zegarkiem z dedykacją. Po sześciu latach nauki u Wojciecha Żywnego, nauczyciel stwierdził, że uczeń przerósł mistrza i postanowił zakończyć pracę z Chopinem.

Młodzieńcze lata Fryderyka Chopina

Chopin rozpoczął naukę w Liceum Warszawskim w 1823 roku. Od tego momentu zaczął zwiedzać swoją ojczyznę. W momencie zakończenia licealnej nauki, w 1826 roku, zobaczył już większą część Polski. W tym samym roku przystąpił do nauki jako student warszawskiej Szkoły Głównej Muzyki. Kształcił się z harmonii i kontrapunktu u Józefa Elsnera. Na przedmiot z instrumentem nie musiał uczęszczać, gdyż dostrzeżono w Chopinie niezwykły talent oraz charakter gry. Okres studencki był dla niego czasem, w którym mocno fascynował się muzyką ludową. Widać to doskonale po utworach skomponowanych przez Chopina w tych latach: Sonata c-moll op. 4, Wariacje B-dur na temat „Là ci darem la mano” z „Don Giovanni” W.A. Mozarta op. 2 na fortepian i orkiestrę, Trio g-moll op. 8 czy pierwsze Mazurki (op. 6, 7). Powstały także Rondo c-moll op. 1 oraz Rondo à la Krakowiak F-dur op. 14, oparte na motywach ludowych.

Podróże i … jeszcze więcej muzyki

Po ukończeniu studiów w 1929 roku wraz z przyjaciółmi udał się do Austrii, gdzie poznał bliżej środowisko muzyków. W pierwszym stałym teatrze w Wiedniu, Theater am Kärntnertor, wystąpił dwa razy. Wykonał Wariacje B-dur oraz Rondo à la Krakowiak, które bardzo spodobały się publiczności, a krytycy uznali je za nowatorskie. Ułatwiło to kontakt z wydawcami i tak oto w kwietniu 1830 roku, po raz pierwszy za granicą, zostały wydane drukiem Wariacje op. 2. Okres od 1829 do 1831 roku był także dla Fryderyka Chopina czasem pierwszej miłości, którą darzył do Konstancji Gładkowskiej, nazywał ją ideałem.

Kompozytor wyjechał na stałe z Polski 5 listopada 1830 roku. Jego trasa zaczęła się w Dreźnie, a skończyła na Paryżu. Po drodze odwiedził jeszcze Wiedeń, Monachium oraz Stuttgart, w którym napisał tzw. dziennika stuttgarckiego, opisującego rozpacz Chopina z powodu upadku powstania listopadowego. Powstały wtedy pierwsze zarysy do Etiudy c-moll op.10 nr 12, nazywanej Rewolucyjną i jednocześnie będącą obecnie jedną z najbardziej rozpoznawalnych utworów Fryderyka Chopina.

W Paryżu Chopin zyskał ogromną sławę jako wirtuoz, komponujący utwory, które zyskiwały uznanie na salonach. Nie lubił występować na publicznych scenach, ale w prywatnych kręgach wchodził na wyżyny swoich możliwości. Zaczął także udzielać lekcji gry na fortepianie, ucząc m.in.: księżniczkę de Noailles, hrabinę Peruzzi czy Potocką.

Fryderyk Chopin — Fot. Hadi Karimi / Facebook

Burza uczuć i zbyt szybki koniec

W 1826 roku zaręczył się z Marią Wodzińską, jednak po pewnym czasie rodzina sprzeciwiła się związkowi, ze względu na stan zdrowia kandydata na męża. Fryderyk Chopin od najmłodszych lat był bardzo chorobliwy. Później związał się z George Sand, uznawał ją za swoją muzę, lecz był to bardzo burzliwy związek. Chopin wyjechał z nią na pewien czas na Majorkę. Tam ciężko zachorował, co było objawem
gruźlicy. Choć przez długi czas był bardzo osłabiony, to nie przeszkodziło mu to w skomponowaniu m.in.: cyklu 24 Preludiów, Poloneza c-moll czy Balladę F-dur. Po rozstaniu z Sand, kompozytor wpadł w depresję, przez którą jego chorobę pogłębiała się. Swój ostatni publiczny koncert zagrał 16 listopada 1848 roku.

Jego stan zdrowia coraz bardziej się pogarszał, miał m.in. kilka poważnych krwotoków. Fryderyk Chopin zmarł 17 października 1849 roku po nagłym ataku kaszlu. Został pochowany na cmentarzu Pére-Lachaise w Paryżu. Serce Chopina, zgodnie z jego wolą, zostało przewiezione do Warszawy. Choć Fryderyk Chopin zasłynął z bycia niezwykłym kompozytorem i pianistą, to można powiedzieć, że był prawdziwym człowiekiem renesansu. Pisał dla rozgrywki komedie i wiersze, miał ogromny talent literacki, malarski, ale i aktorski. Potrafił również naśladować inne osoby. Istnieje także anegdota mówiąca, że pewnego razu Chopin pomógł guwernerowi uspokoić jego hałaśliwych wychowanków, improwizując opowieść, a następnie usypiając ich wszystkich (a także guwernera) kołysanką. Jednak nie poprzestał na tym.
Najpierw pokazał ten jakże sympatyczny widok matce i siostrom, a następnie głośnym akordem wszystkich obudził. Fryderyk Chopin zdecydowanie wyróżniał się na tle innych kompozytorów. Odrzucał muzykę programową, wolał bardziej absolutną i głębszą. Dzięki temu jego kompozycje są ponadczasowe i wciąż zachwycają.

Natalia Zoń – studentka Kultur Mediów. Miłośniczka teatru, a szczególnie musicali. Pasjonatka książek i dobrej muzyki.