Fabryka Madrygałów – wielogłosowo o historii i muzyce

Fabryka Madrygałów to projekt powstały z inicjatywy Stowarzyszenia Musica Humana, założonego przez zespół La Tempesta. Jest to cykl prezentacji muzycznych, które są autorską koncepcją Jakuba Burzyńskiego. Ich wspólnym mianownikiem jest madrygał, czyli popularne w średniowieczu i renesansie utwory o tematyce świeckiej, miłosnej czy sielankowej, śpiewane na wiele głosów. Największy rozwój tej formy muzycznej przypadł na XVI wiek – średniowieczny madrygał był zazwyczaj utworem trzygłosowym, zaś w renesansie zaczęto dopuszczać większą liczbę wokali. Pod koniec  XVI i na początku XVII wieku wykonywano też madrygały wokalno-instrumentalne. Projekt realizowany przez Stowarzyszenie Musica Humana, Fabryka Madrygałów, jest hołdem złożonym tej formie muzycznej.

Celem Stowarzyszenia jest promocja muzyki dawnej – w zakres ich bogatej działalności wchodzi między innymi gromadzenie zbiorów związanych z muzyką dawną, a także kupno oraz odświeżanie instrumentów muzycznych. Oprócz tego zajmują się również działalnością fonograficzną oraz organizacją tematycznych koncertów, festiwali i seminariów. W ramach projektu Fabryka Madrygałów zorganizowano już 5 koncertów prezentujących niekonwencjonalne podejście do tego gatunku muzycznego. W 2021 r. w ramach projektu można było usłyszeć koncerty inspirowane tematami concerto madrigalesco oraz madrigale concertato wykonane w Pałacu Szustra w Warszawie.

Concerto madrigalesco, czyli przerabianie Vivaldiego

Jednym z ciekawych konceptów towarzyszących Fabryce Madrygałów jest niewątpliwie Concerto madrigalesco, które bierze na warsztat twórczość Antonio Vivaldiego. Sam kompozytor działał w latach późniejszych – żył na przełomie XVII i XVIII wieku  – zaś Concerto madrigalesco to próba przeniesienia jego kompozycji na instrumenty i formy muzyczne, które już dla niego były historią. Zespół La Tempesta odnajduje elementy madrygału w jego utworach, aranżując je w nietuzinkowy sposób. Przykładem jest motet na sopran i smyczki – In furore – który zostaje w ten sposób przekształcony na koncert fletowy. Czeska flecistka, Michaela Koudelková, zdecydowanie błyszczy w tej formie, zaczarowując słuchacza przy pomocy instrumentu i idealnie wpasowując się w melodię smyczkową. Inspirując się Vivaldim, który dodał sonety do słynnych “Czterech Pór Roku”, La Tempesta również podejmuje się muzycznej aranżacji tej formy lirycznej. Zespół przekształca okolicznościowe sonety La tempesta di mare Romano Merighiego  oraz La notte Francesco Petrarki w formę madrygałową. Warto wspomnieć także o performansie gościa specjalnego –  Edgara Lewandowskiego, lidera zespołu Varsavia Galante, który przy pomocy ruchu scenicznego oddał atmosferę oraz emocje towarzyszące przy słuchaniu tego utworu.

Monteverdi jako wirtuoz madrygału – Madrigale concertato

Mówiąc o madrygałach, nie sposób nie wspomnieć o twórczości Claudio Monteverdiego. Jest to włoski kompozytor, wiolista i śpiewak. Wywarł ogromny wpływ na rozwój muzyki barokowej, to także jeden z pierwszych twórców oper. Co ważne, komponował on również madrygały – Monteverdi dopracował tę formę muzyczną do perfekcji. La Tempesta w Madrigale concertato wykonało wybrane madrygały z Księgi VII – Concerto. Settimo libro di madrigali i  Księgi VIII – Madrigali guerrieri, et amorosi con alcuni opuscoli in genere rappresentativo, che saranno per brevi episodi fra i canti senza gesto oraz obu zbiorów Scherzi musicali. Na wyróżnienie zasługuje madrygał Altri canti di marte pochodzący z VIII Księgi, który doskonale łączy ze sobą tematykę miłosną i wojenną. Nietuzinkowym utworem jest również Tirsi e Clori, sielanka pasterska z VII Księgi. Przede wszystkim jest to utwór o tańcu –  w tym madrygale można usłyszeć miłosne wyznania tytułowych Tirsiego i Clori, którzy w pewnym momencie dołączają do tanecznego korowodu. Melodia prowadzi słuchacza poprzez sielskie krajobrazy, by później móc porwać go w tany wraz z podmiotami lirycznymi.

Fabryka madrygałów – echa dawnych inspiracji

Projekt ten to jeden z najbardziej niebanalnych podejść do muzyki dawnej. Fabryka madrygałów  to niezwykła podróż w czasie okraszona historycznymi ciekawostkami. Emocje i uczucia zawarte w utworach z XVII i XVIII w. są wiecznie żywe dzięki cudownym wykonaniom zespołu La Tempesta. Warto poświęcić chwilę i przesłuchać choć jeden z koncertów w całości – wszystkie są dostępne na platformie Youtube.

Recenzja: Magdalena Gosk –  Absolwentka filologii polskiej, copywriter, a także początkujący redaktor. Interesuje się mitologią, a także filmami animowanymi. W wolnych chwilach zajmuje się art journalingiem i odkrywa kulturę Dalekiego Wschodu. Słucha wielu gatunków muzycznych – jest otwarta na muzykę z różnych krajów świata oraz epok.

Przeczytaj: Podróż w czasie: Pieśni Rycerskie – recenzja płyty
Przeczytaj: Stanisława Kalus „Poezja w ogrodach sztuk różnych” – recenzja
Przeczytaj: Marek Grechuta – życie i twórczość

Znajdź inne koncerty muzyki dawnej w naszej

>>>wyszukiwarce imprez<<<