Dzień Matki – 15 filmów, które warto obejrzeć

Mama, mateczka, mamusia. A czasami mamuśka, albo nawet „zła mamuśka” – filmowych odsłon matek są tysiące. Słowa odmieniane we wszystkich językach świata, na wszystkich kontynentach, często brzmią podobnie. Od najczęściej chyba słyszanego w filmach, angielskiego mother, swojsko brzmiącego polskiego mama czy hiszpańskiego mamá, francuskiego maman, włoskiego mamma, 妈妈 w języku chińskim, po апа w języku kirgiskim. Filmowe mamy na Dzień Matki!

Filmowy portret mamy to zazwyczaj obraz osoby zatroskanej o los dzieci, jak w przypadku Barbary Niechcic z „Nocy i dni” czy kobiety towarzyszącej swojemu synowi w jego bólu istnienia,  jak w przypadku Zofii Beksińskiej w filmie „Ostatnia rodzina”. Pedro Almodóvar szkicuje portret matki Manueli, zrozpaczonej po stracie syna we „Wszystko o mojej matce”, Patricia Riggen przedstawia matkę pełną wiary w pokonanie choroby w filmie „Cuda z nieba”.

W filmowy portret mamy zawsze wpisany jest obraz jej dziecka. Najczęściej kochanego, oczekiwanego, ale bywa też – niechcianego, utraconego. A zatem – nasz filmowy przewodnik z mamą w roli głównej.

“Dzień Matki” (2016, reż. Garry Marshall)

Amerykańska komedia familijna ze świętem matki w tytule to portret czterech rodzin, z których każda ma swoje własne troski i kłopoty. Ale też w różny sposób podchodzi do świętowania… święta matki. Reżyser zabiera nas w cztery różne miejsca od Los Angeles, po Atlantę. W rolach głównych m.in.: Jennifer Aniston, Kate Hudson, Julia Roberts i Jason Sudeikis.

“Nawet nie wiesz, jak bardzo Cię kocham” (2016, reż. Paweł Łoziński)

Dokumentalny portret matki i córki inspirowany wizytami w gabinecie krakowskiego psychoterapeuty Bogdana de Barbaro. Tytułowe słowa miłości bezwarunkowo wypowiada matka zbuntowanej, nastoletniej dziewczyny, która „ze ściśniętym żołądkiem” odwiedza rodzinny dom. Zdaje się, że matka i córka inaczej wyobrażały sobie słowo „kocham”. Dla matki to troska o zaspokojenie potrzeb córki, dla dziewczyny – wolność i nieingerowanie w jej życiowe wybory. Bardzo pouczająca historia zwłaszcza dla matek nastolatków.

“Musimy porozmawiać o Kevinie” (2011, reż. Lynne Ramsay)

Utrzymany w klimacie dramatu psychologicznego amerykański film może stać się przestrogą do czego może prowadzić złe wychowanie. Tylko czy rzeczywiście w tym domu brakło miłości? Chyba nie, lecz mimo to matka czuje się odpowiedzialna za dramatyczne czyny swojego syna. To ona zmaga się z traumą, odrzuceniem, wytykaniem palcami, mimo że jest  obolała z cierpienia. A jednak i ona w swoim bólu i rozpaczy potrafi zdobyć się na najważniejszy gest – przebaczenia swojemu synowi.

“KI” (2011, reż. Leszek Dawid)

Polski dramat obyczajowy z Romą Gąsiorowską w tytułowej roli to obraz matki, która na pewno nie dorosła do swojej życiowej funkcji. „Podrzuca” dziecko rodzinie i znajomym, a jej pomysły są tyleż zaskakujące, co nieobliczalne. Może ktoś odbierze 3-latka z przedszkola lub wesprze drobną pożyczką samotną mamę? Dlaczego ona to robi? Czy tylko dla siebie, czy też niekonwencjonalne metody wychowawcze pomogą również jej synowi?

“Pokój” (2015, reż. Lenny Abrahamson)

Matka i syn mieszkają zamknięci w czterech ścianach. On nie zna innego życia, lecz wie, że na mamę zawsze może liczyć. Ona przecież upiecze ulubione ciasto, potrafi się bawić najlepiej na świecie. Lecz matka  pamięta, że poza czterema ścianami domu, gdzie przebywają pod przymusem, również jest życie. Pamięta smak wolności i zrobi wszystko, aby syn też go poznał. Nawet gdy wiąże się to z ogromnym ryzykiem.

“Jak urodzić i nie zwariować” (2012, reż. Kirk Jones)

Pięć par opowiada o ciąży i dzieciństwie swoich milusińskich. A to nie zawsze jest idylliczne, a często ma słodko-gorzki smak. I nie zawsze oczekiwane dziewięć miesięcy jest tylko cudem. Trudy rodzicielstwa i ciężka praca nad wychowaniem młodego człowieka z perspektywy ich matek … i ojców, bywa zaskakująca.

“Bejbi blues” (2021, reż. Katarzyna Rosłaniec)

Jeśli polubiliście KI, to “Baby blues” jest filmem zdecydowanie dla Was. Nawet jeśli zgadzacie się, że 17-letniej Natalia, jest zdecydowanie za młoda na macierzyństwo. Nie potrafi poradzić sobie z trudami rodzicielstwa, zwłaszcza że młody tatuś również jej nie pomaga. Niestabilna sytuacja zawodowa i finansowa dopełniają czary goryczy. Czy jednak doświadczenia Natalii nie będą zbyt bolesne dla młodej matki? I co się po nich zmieni w życiu bohaterki?

“Mama” (2015, reż. Julio Médem)

Magda (w tej roli Penélope Cruz) dowiaduje się, że ma raka piersi. Ta sytuacja skłania ją do przemiany swojego życia. Ma przecież dla kogo walczyć, jest matką syna, a „za chwilę” na świecie pojawi się kolejne dziecko. Przejmujący dramat rodzinny, który pokazuje cienie matczynej choroby i dramatyczną walkę o życie.

“Mama” (2014, reż. Xavier Dolan)

Drugi film pod tym samym tytułem to dramat samotnej matki, która po stracie męża wychowuje swojego syna. Chłopak ma 15 lat i zmaga się z agresją oraz ADHD. Relacje między obojgiem są wyjątkowo zawikłane. Któregoś razu jednak w okolice sprowadza się tajemnicza sąsiadka. Teraz wszystko może się zmienić.

“Nad życie” (2012, reż. Anna Plutecka-Mesjasz)

Siatkarka Agata Mróz-Olszewska zna smak zawodowego sukcesu i ciężkiej pracy. Mimo że ma dopiero dwadzieścia kilka lat, będzie musiała stoczyć walkę z najcięższym przeciwnikiem – białaczką. Wtedy też okazuje się, że spodziewa się dziecka. Wybór w tej sytuacji jest dramatyczny – zdrowie matki czy życie dziecka. Agata nie ma wątpliwości, wybiera maleństwo. Kobieta podejmuje wyścig z czasem, by choroba nie zaatakowała ponownie, zanim dziecko przyjdzie na świat. Film inspirowany prawdziwym życiem siatkarki, która odeszła dwa miesiące po narodzinach córki.

“Mamma Mia!” (2008, reż. Phyllida Lloyd)

Nietypowy, bo wyśpiewany portret matki w musicalowej odsłonie. Sophie przygotowuje się do ślubu, lecz nie zna ojca. A właściwie poznała go jedynie za pośrednictwem pamiętnika matki. To on jest przewodnikiem dla dziewczyny (w tej roli Meryl Streep), która chce zaprosić tatę na swoją uroczystość. Czy matka, opisując ojca, dobrze spełniła swoje zadanie?

“Matka Królów” (1987, reż. Janusz Zaorski)

Dramatyczna historia rodziny Królów, których życie przypada na czasy okupacji i stalinizmu. Matka samotnie wychowuje swoich czterech synów, walcząc z biedą, zmagając się z trudną sytuacją polityczną i niejasnymi wyborami życiowymi synów. Matka Królów to matka szczera, prostolinijna i odważna. Wciąż czekająca na powrót synów marnotrawnych.

“Mamuśka” (1999, reż. Chris Columbus)

Zdradzona żona i kochanka (Julia Roberts i Susan Sarandon) walczą o względy dzieci jednego mężczyzny. A taka sytuacja może być i komiczna, i dramatyczna zarazem, zwłaszcza że obie kobiety spotykają w życiu sytuacje, o których nawet im się nie śniło. Po raz kolejny okazuje się, że życie potrafi zaskakiwać i matki, i macochy.

“Złe mamuśki” (2016, reż. Jon Lucas, Scott Moore)

Tym razem matki się buntują. Są „złe”, zmęczone i nie chcą robić wszystkiego dla swoich pociech. Postanawiają zmienić swoje życie. Tylko co na to ich dzieci? …A także ich mamy, bo rok później (2017) ten sam tandem reżyserski nakręcił drugą część, w której tym razem bohaterki muszą się uporać nie z dziećmi, ale z własnymi matkami. Przy okazji pamiętajmy też o polskim serialu komediowym „Mamuśki” z 2007 r.  w reżyserii Andrzeja Kostenki i Adka Drabińskiego.

“Oszukana” (2008, reż. Clint Eastwood)

Dramat obyczajowy oparty na prawdziwych wydarzeniach, jakimi w latach 30. ubiegłego stulecia żyła Ameryka. Christine, mieszkanka Los Angeles, wychodzi do pracy, jak co dzień. W domu zostaje kilkuletni syn. Jest już przyzwyczajony do czekania na mamę, wcześniej nieraz tak było. Tym razem jednak matka nie zastaje w domu dziecka po powrocie z pracy. Rozpoczyna dramatyczne poszukiwania. Po pewnym czasie chłopak się odnajduje, ale ona jest przekonana, że to nie jej syn. Co stało się z dzieckiem Christine? Zdecydowanie warto obejrzeć ten film, mimo że nie jest to kino spod znaku „łatwych i przyjemnych”.

Jolanta Tokarczyk – dziennikarka filmowa, związana z prasą branżową (m.in. magazynem „Film&Tv Kamera”) i lifestylową. Prowadzi portal Filmowe Centrum Festiwalowe. Pasjami ogląda polskie filmy i uczestniczy w festiwalach. Od lat nieustannie zachwycona sylwetką aktorską Zbigniewa Cybulskiego.

Przeczytaj: Polska w filmowym stylu – HollyŁódź
Przeczytaj: Oscary na wyciągnięcie ręki
Przeczytaj: „Chrzest ogniem” – test na człowieczeństwo
Przeczytaj: 5 utworów hip-hopowych o mamie