Dodaj wydarzenie
Kalendarz
Moje konto
Wolfgang Amadeusz Mozart żył zaledwie 35 lat, jednak pozostawił po sobie ponad 600 utworów – wśród nich zaliczane do arcydzieł muzyki klasycznej opery, koncerty, symfonie, msze, sonaty, utwory kameralne i fortepianowe. Komponował już we wczesnym dzieciństwie, a jego dorobek wywarł ogromny wpływ na historię muzyki.
Wolfgang Amadeusz Mozart – krótkie życie geniusza
Zaliczany obok Beethovena i Haydna do klasyków wiedeńskich Wolfgang Amadeusz Mozart (1756-1791) urodził się w Salzburgu. Był synem lokalnego kompozytora, Leopolda Mozarta. Od wczesnego dzieciństwa wykazywał ponadprzeciętne zdolności muzyczne, talent do gry na wielu instrumentach i absolutny słuch. W wieku pięciu lat skomponował swój pierwszy pełnoprawny utwór: “Menuet i Trio” KV 1. Już w wieku ośmiu lat występował przed koronowanymi głowami: między innymi w Pałacu Buckingham – dla Jerzego III i na weselu Ludwika XV. W młodości, dzięki wsparciu księcia monachijskiego koncertował w całej Europie: w Rzymie, Mediolanie, Londynie i w Paryżu, wszędzie spotykając się z ogromnym entuzjazmem. Już podczas pobytu w Salzburgu Mozart stworzył wiele arcydzieł, szczyt jego kariery przypada jednak na czas pobytu w Wiedniu – stolica Habsburgów uchodziła wówczas za centrum ówczesnego muzycznego uniwersum.
Mozart zmarł w 1791 roku w wieku 35 lat. Przyczyna jego śmierci nie jest do końca jasna, można o niej jedynie spekulować na podstawie materiałów zachowanych w archiwach. Wiadomo, że Mozart był chorowitym dzieckiem, że na około dwóch tygodni przed śmiercią zachorował, co objawiało się wysoką gorączką, potami, silnymi bólami głowy. Najprawdopodobniej na krótko przed śmiercią miał też udar. To może wskazywać, że przyczyną śmierci było zapalenie płuc, włośnica lub choroba weneryczna.
Najbardziej znane utwory Mozarta – 10 propozycji, których powinien posłuchać każdy
1. „Eine kleine Nachtmusik” (Serenade No. 13 in G Major, K 525)
Wolfgang Amadeusz Mozart skomponował wiele serenad, z których najbardziej znana jest z numerem 13. – “Eine Kleine Nachtmusik” (z niem. Mała Nocna Muzyka) przeznaczona na dwie pary skrzypiec, wiolonczelę, altówkę i kontrabas. W XVIII wieku ten gatunek muzyczny był bardzo popularny. Choć początkowo kojarzył się z muzyką miłosną, później tym terminem określano lekką muzykę kameralną, którą często wykonywano w pałacach, dworskich ogrodach i parkach, co było poważnym źródłem dochodu dla kompozytorów. Utwór Mozarta zaskakuje żywym allegro na początku i bardziej nastrojową, liryczną dalszą częścią.
2. „Opera Czarodziejski flet” – uwertura
Opera Czarodziejski flet była jedną z nielicznych skomponowanych przez Mozarta do libretta w języku niemieckim, ostatnią skomponowaną w jego życiu, a jednocześnie jedną z najbardziej znaczących w historii muzyki. To historia wędrówki przygód miłosnych młodego księcia, pełna dramaturgii i delikatnego humoru. Libretto obficie nawiązuje do wolnomularskiej symboliki. Już sama uwertura do opery robi piorunujące wrażenie. Innym słynnym fragmentem jest Aria Królowej Nocy (KV 620) – jedna z najbardziej wymagających partii dla sopranistek.
3. „Opera Wesele Figara” – uwertura
Dzisiaj trudno uwierzyć, że napisana pięć lat przed śmiercią kompozytora Opera “Wesele Figara (Le Nozze di Figaro)” początkowo spotkała się jedynie z umiarkowanie pozytywnymi reakcjami. Historia pokojowego Figara i jego ukochanej, Zuzanny z librettem Lorenzo da Ponte na podstawie kontrowersyjnej wówczas sztuki Pierre’a Beaumarchais’go jest pełna charakterystycznych postaci i zaskakujących zwrotów akcji. Przede wszystkim jednak muzyka z tej opery pozostaje żywa także dzisiaj, po ponad 230 latach. Szczególne wrażenie na słuchaczach wywiera uwertura. Także osoby, które nie potrafią rozpoznać jej tytułu, często kojarzą i nucą motywy muzyczne pojawiające się w „Jak zostać królem”, „Skazanych na Shawshank” czy „Charlie i fabryka czekolady”.
Fragment z filmu „Skazani na Shawshank”
4. „XXXV Symfonia D-dur KV 385”, zwana Haffnerowską − powstała wkrótce po tym, jak Mozart przeniósł się do Wiednia na zlecenie rodziny Haffnerów z Salzburga, która zamówiła serenadę z okazji zaręczyn córki Marii Elisabeth. Powstało dzieło znacznie przekraczające oczekiwania, niezwykle oryginalne, z energicznym i poruszającym finałem.
5. “XL Symfonia in G minor, KV.550”: od razu przywodzi na myśl piękno i harmonię. Zaliczana do trzech wielkich symfonii Mozarta, które zostały przez niego skomponowane w 1788 roku. Istnieją dwie wersje tego utworu, który był zmieniany i poprawiany wraz z upływem czasu.
6. „String Quartet No. 23 – Kwartet Smyczkowy nr 23” – powstał w 1790 roku na zamówienie króla Prus Fryderyka Wilhelma II, który z zamiłowania był wiolonczelistą. Swoją stylistyką przypomina nieco kwartety smyczkowe Haydna.
7. „String Quartet in D major”, K. 499 – Kwartet Smyczkowy nr 20 – powstał w 1786 roku i dedykowany był przyjacielowi Mozarta, Hoffmeisterowi. Dzieło cechuje się bardzo oryginalną strukturą, polifonia tego utworu była niezwykle nowatorska i nieznana wcześniej.
8. „Violin Sonata No. 26 in B-flat major, K. 378” – powstała w 1779 roku, wkrótce po tym, jak Mozart przeprowadził się do Wiednia. Niewiele wiadomo o okolicznościach powstania tego utworu, jednak wciąż zachwyca słuchających swoją świetnością. Warto posłuchać, w jaki sposób wybrzmiewa motyw przewodni pianina i w jaki sposób odpowiada wiolonczela.
9. „XXI koncert fortepianowy, KV 467” – skomponowany w 1785 roku w Wiedniu. Rozpoczyna się marszowym tempem, jednak dźwięki powoli stają się o wiele bardziej subtelne i liryczne. Określany bywa jako „Koncert Elwiry Madigan”, co jest nawiązaniem do filmu z lat 60., dzięki któremu został spopularyzowany.
10. „Lacrimosa – Requiem in D Minor”
Ostatnia kompozycja Mozarta – msza żałobna – powstawała już w momencie, gdy był bardzo chory. Nie zdołał jej ukończyć, a jednak powstało w ten sposób wyjątkowe dzieło sakralne, jedno z najsławniejszych w historii. Utwór ten zyskał ogromną sławę nie tylko ze względu na kunsztowną, poruszającą muzykę, ale i otaczającą ją legendę: Requiem zostało skomponowane na listowne zlecenie, zamawiający pragnął pozostać anonimowy i zapłacił dużą sumę; sam Mozart w trakcie komponowania ścigał się z czasem, uważał, że pisze je na własną śmierć.
Wybitny geniusz Wolfganga Amadeusza Mozarta niekiedy wprawiał w zakłopotanie mu współczesnych: choć jego talent muzyczny i kompozytorski był dostrzegany już we wczesnej młodości, co otworzyło mu drogę do szybkiej kariery, to długo nie zdawano sobie sprawy ze znaczenia poszczególnych dzieł i wpływu, jaki miały wywrzeć na historię muzyki.
Opinia: Anna Michalska
O Mozarcie także: Mozart – 10 utworów, które słyszałeś ale nie znasz tytułów
