Twórcze życie we dwoje – recenzja książki. Kolorowe ptaki w szarych czasach

Młodzi, zdolni i skazani na sukces- tak można powiedzieć o parach artystów opisanych przez Julię Pańków w jej najnowszej książce Twórcze życie we dwoje. Byli niczym barwne ptaki wyróżniające się w szarej codzienności epoki PRL. Ale czy ich życie prywatne było równie ekscytujące jak twórczość? Czy dwie artystyczne dusze pod jednym dachem to jeszcze miłość czy już tłok? I czy wspólne życie pięknych umysłów jest siłą napędową do działania?  Na te i jeszcze inne pytania należy szukać na kartach książki.

Dwojgu twórcom jest trudno żyć ze sobą

Słowa Hanny Gosławskiej zdają się dobrze obrazować życie większości par opisanych w książce. Oczywiście, jak to w życiu bywa, z tym byciem razem bywało różnie. Niektórym pary były ze sobą przez lata, inne spotkały się dopiero w wieku dojrzałym albo w międzyczasie rozeszły. Bardziej jednak niż na życiu uczuciowym, autorki (Lidia Pańków napisała ostatni rozdział o Rechowiczach) skupiają się na pokazaniu związków jako fundamentu na którym mogą funkcjonować dwie twórcze osoby, a czasy w których żyły, otaczające je osoby oraz liczne przytaczane anegdoty i wspomnienia, są interesującym interesujące tłem. Twórcze życie we dwoje ukazuje pięć wizerunków niezwykłych małżeństw:

• Fotografka i filmowiec – Zofia Nasierowska i Janusz Majewski
• Rysowniczka i satyryk – Hanna Gosławska i Eryk Lipiński
• Scenografka i pisarz – Alicja Wirth i Jeremi Przybora
• Malarka i awangardowy artysta – Franciszka i Stefan Themersonowie
• Artyści plastycy – Hanna i Gabriel Rechowiczowie

Myślę, że każdy z nas kojarzy większość wymienionych wyżej nazwisk. Bo kto nie zna Zofii Nasierowskiej- najbardziej pożądanej fotografki PRL-u, o której zdjęcia zabiegały wszystkie autorki tamtych czasów? Barbara Brylska czy Pola Raksa to tylko niektóre z pań, które chętnie odwiedzały atelier Nasierowskiej. Swoje życie związała z Januszem Majewskim, mistrzem polskiej reżyserii. Zaklęte rewiry, C.K. Dezerterzy czy Królową Bonę widzieli wszyscy spragnieni dobrze opowiedzianych historii. Jeremiego Przybory chyba nie trzeba przestawiać, wystarczy napisać tylko Kabaret Starszych Panów i wszystko będzie jasne. Ale czy ktoś kojarzy jego definitywną miłość, trzecią żonę Alicję Wirth? Albo wie czym zajmowali się Franciszka i Stefan Themersonowie? Jaką kobietą prywatnie była Hanna Gosławska, znana jako Ha-Ga? Czy Eryk Lipiński był przykładnym mężem? Nie należy też zapomnieć o Rechowiczach i słynnej willi na Lekarskiej. Słowem: artystyczna elita międzywojnia i PRL-u.

Fotografie i rysunki

Czytając książkę moją uwagę przyciągały archiwalne fotografie autorów w często nieoczywistych ujęciach czy ciekawych sceneriach. Możemy tam znaleźć, między innymi – mówiąc dzisiejszym językiem –  selfie Zofii Nasierowskiej. W rozdziale o Themersonach zostało zamieszczone ciekawe ujęcie Franciszki i Stefana, którego postać odbija się w lustrze, co wydaje mi się dość odważne i nowatorskie jak na epokę, gdzie fotografia służyła raczej do celów użytkowych niż do zabawy. Oprócz zdjęć, tekst jest przeplatany również grafikami poszczególnych twórców, moim zdaniem na szczególna uwagę zasługują rysunki Hanki Gosławskiej (oczywiście nie umniejszając innym twórcom). W tekście obecne są również literackie rękopisy. Każdej parze przypada jeden rozdział, co daje nam pięć ciekawych opowieści.

Twórcze życie we dwoje – czy warto czytać?

Książka odsłania kulisy życia par oraz realia życia w siermiężnym PRL-u. Uważam, że jest to ciekawy reportaż, nie tylko dla miłośników sztuki i tematów biograficznych. Poza czasem spędzonym na dobrej lekturze, dostajemy dużą dawkę historii napisaną ciekawym i płynnym językiem. Miłość do sztuki i sztuka miłości- tymi słowami można podsumować tekst Pańków.

Twórcze życie we dwoje – książka – informacje

• Tytuł: Twórcze życie we dwoje
• Autor: Julia Pańków
• Wydawnictwo: Muza
• Liczba stron: 400
• Data premiery: 2023
• Oprawa: miękka
• Cena okładkowa: 74,90 zł

Opinia: Agata Rosińska
Foto: Agnieszka Małachwiejczyk

 Przeczytaj również: TOP 10 polskich pisarek, które musisz znać!
 Przeczytaj również: Muzyczne rodziny – przeczytaj o najbardziej znanych na polskiej scenie!
 Przeczytaj również: Simona Kossak – zaklinaczka zwierząt, miłośniczka przyrody
 Przeczytaj również: Sami. Tom 6. Odkryj nowe przygody w Świecie Otchłani
 Przeczytaj również: Friday Księga pierwsza – recenzja