TOP 7 polskich pisarzy grozy, których musisz znać!

“W czasach, gdy nasza wrażliwość uległa stępieniu pod wpływem wszechobecnej wulgarności i wyuzdania, warto przekonać się, co wciąż może nami wstrząsnąć” – napisał Thomas Harris w swojej książce Hannibal. Tego wstrząsu warto szukać na polskim rynku wydawniczym – poniżej siedmiu wspaniałych polskiej grozy, z których twórczością warto się zapoznać.

Polscy pisarze grozy – TOP 7:

Polscy pisarze grozy

Magdalena Maria Kałużyńska

Zadebiutowała w 2005 roku na łamach czasopisma Science Fiction Fantasy & Horror opowiadaniem Alda. W 2010 roku ukazała się jej pierwsza powieść Ymar, której konwencja dotyka zarówno thrillera policyjnego, jak i horroru z elementami metafizyki. Największy sukces przyniósł jej jednak horror Alvethor. Białe miejsce (2014), za który otrzymała Nagrodę Polskiej Literatury Grozy im. Stefana Grabińskiego. W 2017 roku ukazała się kolejna część z serii Alvethor: Pandemia. Jak mówi sama pisarka, horror daje jej „ogromne możliwości, to gatunek niewiarygodnie wręcz pojemny, elastyczny”.

Polscy pisarze grozy

Łukasz Orbitowski

Syn malarza i absolwent filozofii na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie. Na rynku wydawniczym zadebiutował w 1999 roku tomikiem opowiadań Złe wybrzeża, choć – jak przyznał na łamach Monitora Kulturalnego – nie był to jego wymarzony start w świecie literackim. – “Moją biografię literacką bruzdzą i zaśmiecają liczne pozycje, które niekoniecznie powinny się ukazać” – stwierdził pisarz. Następne lata przyniosły jednak Orbitowskiemu tytuły docenione nie tylko przez czytelników, lecz również krytyków. W 2007 roku ukazała się książka Tracę ciepło (wyd. Sine Qua Non), której fabuła, rozgrywająca się na krakowskim Kazimierzu, opowiada o próbach rozwikłania zagadki tajemniczej śmierci szkolnego woźnego. Tracę ciepło przyniosła pisarzowi pierwszą nominację do nagrody im. Janusza Zajdla oraz Nagrodę Krakowskiej Książki Miesiąca (wrzesień 2007). W 2015 roku nakładem wydawnictwa Od deski do deski ukazała się książka Inna dusza, zrealizowana w ramach projektu Na F/Aktach i oparta na autentycznej historii kryminalnej. Pozycja ta zaowocowała nominacją Orbitowskiego do Nagrody Literackiej Nike (2016) oraz Paszportem Polityki za rok 2015.

Polscy pisarze grozy

Wojciech Gunia

“Opowiadania Wojciecha Guni czyta się, jakby były efektem tajnej współpracy Brunona Schulza, Franza Kafki i Thomasa Ligottiego” – napisał o twórczości Guni Dawid Kain, określając ją “nastrojową prozą skupioną na sprawach ostatecznych”. Wojciech Gunia jest jednym z polskich pisarzy tworzących weird fiction, czyli podgatunku fantastyki, którego największa popularność przypadła na lata 30. XX wieku; jego Powrót (2014) uznaje się za pierwszy powojenny zbiór opowiadań należący do tego nurtu. Powrotem Gunia zapewnił sobie miejsce wśród najważniejszych polskich pisarzy grozy, a swoimi następnymi książkami – Nie ma wędrowca (2016) oraz Miasto i rzeka (2018) tylko utrwalił tę pozycję. W 2017 roku pisarz został nagrodzony Nagrodą Polskiej Literatury Grozy im. Stefana Grabińskiego. W ubiegłym roku nakładem Wydawnictwa Literate ukazał się najnowszy zbiór opowiadań Guni – Dom wszystkich snów – którą Paweł Matuszek określił mianem “gęstej, sensualnej prozy, nad którą unoszą się duchy Schulza i Truchanowskiego”. Gunia jest również autorem bloga www.labiryntzlisci.blogspot.com.

Artur Urbanowicz

Nie tylko uznany pisarz grozy, lecz również “z wykształcenia matematyk, z zawodu korpo szczur i wykładowca akademicki, z charakteru chorobliwy perfekcjonista”. Zadebiutował w 2016 roku powieścią Gałęziste (wydawnictwo Vesper), za którą został uhonorowany Nagrodą Czytelników Polskiej Literatury Grozy im. Stefana Grabińskiego, a także nagrodą Złoty Kościej w kategorii “Thriller roku”. Nagrody i nominacje przyniosły mu także jego kolejne książki: Grzesznik (2017, za którą otrzymał kolejną Nagrodę im. Stefana Grabińskiego) oraz Inkub (2019) i Paradoks (2020) – obie uhonorowane nagrodą Złoty Kościej. Utwory jego autorstwa ukazały się także drukiem w antologiach Zabójcze święta (2019, opowiadanie Dodatkowe nakrycie ) oraz Upiorne święta (2020, opowiadanie 87 centymetrów). Artur Urbanowicz prowadzi kurs kreatywnego pisania online, organizowany we współpracy ze szkołą Maszyna do Pisania i skierowanego do tych, którzy chcą doskonalić się w pisaniu horrorów, thrillerów i grozy. Na oficjalnej stronie autora – www.artururbanowicz.com – widnieją zapowiedzi kolejnych powieści: Grzesznik (mający pojawić się jesienią 2021) oraz Deman, którego dokładna data premiery nie jest jeszcze znana.

Polscy pisarze grozy

Stefan Darda

W 2006 roku rozpoczął pracę nad swoim pierwszym opowiadaniem Wyręby, które przerodziło się w debiutancką powieść, wydaną w 2008 roku. Dom na wyrębach, bo pod takim tytułem pojawiła się na rynku, przyniosła Dardzie pierwszą nominację do nagrody im. Janusza Zajdla. W 2014 roku ukazał się jego zbiór opowiadań Opowiem ci mroczną historię, za którą uhonorowano go Nagrodą Polskiej Literatury Grozy im. Stefana Grabińskiego. Swoją następną książką, Zabij mnie, tato (wydaną w 2015 roku) Darda zwrócił się w kierunku sensacji i kryminału, jednak wciąż pozostaje jednym z ważniejszych nazwisk polskiej literatury grozy. Pisarz prowadzi również autorską stronę internetową – www.stefandarda.pl – na której można zapoznać się nie tylko z aktualnościami i informacjami na temat jego książek, lecz również z tworzoną przez niego poezją.

Polscy pisarze grozy - Jakub Bielawski

Jakub Bielawski

Jak pisze sam o sobie – “z wykształcenia historyk, z zamiłowania historyk, z zawodu historyk”. A oprócz tego – autor takich książek, jak Ćma (2019) oraz Dunkel (2020). Jak można przeczytać o tej pierwszej – będącej debiutem powieściowym Bielawskiego – w jednej z recenzji, jest to opowieść weird fiction, jednak wymykająca się ustalonym ramom gatunku. Autor wychował się na Dolnym Śląsku i właśnie tam zabiera czytelnika w swoich książkach. Podczas, gdy w Ćmie poznajemy dolnośląską prowincję początku XXI wieku, Dunkel przenosi nas w czasie o wiele dawniej, do roku 1945 – i jak pisze o nim Radosław Rak, “porywa w hipnotyzujący taniec-opętaniec, otwiera w naszych sercach takie miejsca, o których wolimy nie wiedzieć ani nie pamiętać”.

Polscy pisarze grozy

Stefan Grabiński

Określany mianem “polskiego Lovecrafta” lub “polskiego Poe” pisarz żył na przełomie XIX i XX wieku. Stefan Grabiński był jednym z pierwszych twórców fantastyki w Polsce – jego debiut literacki przypada na 1909 rok, kiedy to pod pseudonimem Stefan Żalny wydał zbiór opowiadań pod tytułem Z wyjątków. W pomrokach wiary. Uznanie i sławę zapewnił mu jednak wydany dziesięć lat później cykl nowel Demon ruchu, których fabuła ogniskuje się wokół tematyki kolejowej (warto wspomnieć, iż autor uznawany jest za twórcę tak zwanego horroru kolejowego). Grabiński, prócz wspomnianych już zbiorów opowiadań (do jednych z ważniejszych można zaliczyć także wydany w 1918 roku Na wzgórzu róż) publikował także powieści (Salamandra z 1924 czy wydany dwa lata później Cień Bafometa); był również autorem kilku sztuk teatralnych. Historie stworzone przez Stefana Grabińskiego były kilkukrotnie przenoszone na ekran; jego opowiadanie Kochanka Szamoty z cyklu Niesamowita opowieść (1922) zostało sfilmowane aż cztery razy (w 2017 roku ekranizacji podjął się reżyser Adam Uryniak). W swojej prozie Grabiński odwoływał się do zjawisk nadprzyrodzonych – równoległych rzeczywistości, życia pozagrobowego, parapsychologii i mistycyzmu. Niedoceniany za życia – nad jego twórczością zaczęto pochylać się głębiej dopiero po II wojnie światowej – dziś uważany jest bezsprzecznie za klasyka polskiej grozy.

Przygotowała: Aleksandra Mysłek