Dodaj wydarzenie
Kalendarz
Moje konto
Polskie realia lat 80. z perspektywy dziewczynki
Marzena Sowa jest polską autorką scenariuszy komiksów. Jej własne doświadczenia z dzieciństwa stały się furtką do kariery w świecie powieści graficznych.
Studia rozpoczęła na Uniwersytecie Jagiellońskim na kierunku romanistyka. Po trzecim roku zdecydowała, że dalszą edukację odbędzie na Uniwersytecie Michel de Montaigne w Bordeaux.
To właśnie we Francji poznała swojego życiowego partnera – Sylvaina Savoia – francuskiego rysownika, który komiksami zaczął interesować się już jako nastolatek, kiedy to tworzył swój pierwszy tzw. fanzine, czyli pismo tworzone przez miłośników danego tematu, skierowane do osób podzielających owe zainteresowania.
Marzi – dd jednej historii do cyklu komiksów
Dzięki spotkaniu z Savoivą Marzena Sowa rozpoczęła karierę scenarzystki komiksów. Wszystko zaczęło się od jednej historii o karpiu, którą opowiedziała mu Sowa. Jak jej tata kupował żywą rybę na targu, szedł z nią do domu, nalewał wody w wannie i ją do niej wrzucał. Dla Sylvaina Savoia była to wręcz egzotyczna historia, gdyż jedyne co wiedział o Polsce z tego okresu to stan wojenny, strajki czy postać Lecha Wałęsy. Zaciekawiło go normalne życie i historie z nim związane, dlatego namówił Sowę, aby zaczęła spisywać wspomnienia z dzieciństwa, a następnie stworzyć z tego komiks. Savoia zaczął tworzyć do tego szkice, a następnie pokazał je swojemu wydawcy. Tak właśnie zaczęła się przygoda z Marzi, która na francuskich półkach zadebiutowała w 2005 roku nakładem wydawnictwa Dupuis.
Marzi (skrót od imienia Marzena), to seria autobiograficznych komiksów, w których oczami kilkuletniej dziewczynki czytelnik widzi Polskę z lat 80. XX wieku. W Polsce komiksy zostały wydane przez wydawnictwo Egmont w tomach zbiorczych.
Pierwsza część z cyklu ukazała się w Polsce pod tytułem Dzieci i ryby głosu nie mają i zawiera pierwszy i drugi tom (Dzieci i ryby głosu nie mają i Jak w niebie, tak i na ziemi). Jest to zbiór opowieści niepowiązanych ze sobą fabularnie, które ukazują świat, którego logikę narzuca wola przetrwania. Na próżno szukać tu wielkich historii o polityce. Są za to przyziemne wspomnienia, takie jak: kolejki w sklepach, zapisy na produkty spożywcze, przeróżne zabawy dzieci czy czołgi na ulicach oraz dziecięca szczerość w portretowaniu postaci i rodzinnych relacji.
Druga część z cyklu o historii Marzi pt. Hałasy dużych miast zawiera tom trzeci oraz czwarty (Opornik i Hałasy dużych miast). Poszczególne epizody z życia kilkuletniej dziewczynki pokazują świat pełen biedy i niepokoju o przyszłość. Ale jest też miejsca na pokazanie atmosfery końca lat 80. XX wieku, kiedy ludzie zaczęli odczuwać nadzieję na zmiany, zawieranie nowych znajomości czy spotkania z rodziną ze wsi.
W trzeciej wydanej w Polsce części pt. Nie ma wolności bez solidarności ukazał się tom piąty oraz szósty (Nie ma wolności bez solidarności i Nie ma tego złego…). W komiksie widzimy m.in. strajk w hucie Stalowa Wola czy obrady okrągłego stołu. Dla Marzi natomiast nastał ważny okres w jej życiu. Czas pożegnać się z dzieciństwem i zacząć nastoletnie lata. Pełne nastoletnich problemów i wyborów.
W 2019 roku na półki trafiła powieść Marzi. Nowe życie, w której zawarte są dwa poprzednie tomy wraz z najnowszym, siódmym, pt. Nowe życie. Na końcu tego komiksu można zobaczyć dziennik podróży Marzeny Sowy z Polski do Francji, pełen zdjęć bohaterów i miejsc, które stanowiły inspirację do napisania historii.
Marzi – Globalny sukces komiksu
Jak napisała sama autorka w swojej przedmowie w komiksie, nie jest ważne w jakim kontekście politycznym, społecznym czy ekonomicznym żyje bohaterka, bo dzieciństwo to stan uniwersalny.
To lektura idealna zarówno dla starszych, jak i młodszych czytelników. Starsi zobaczą, że ich życie w czasie PRL-u właściwie wyglądało tak samo lub bardzo podobnie jak życie głównej bohaterki i że oni też są częścią tych wspomnień. Młodsi natomiast zobaczą nieznane PRL-owskie realia. Ale nie tylko polscy czytelnicy zaczytują się w komiksach o Marzi. Jej historia osiągnęła ogromny sukces na całym świecie. Przygody Marzi ukazały się w Belgii, Stanach Zjednoczonych, Chinach, Korei Południowej, we Francji i Włoszech. Czytelnicy pokochali Marzi za jej codzienne życie, to jak funkcjonuje w świecie pełnym dorosłych, przeżywa własne problemy, smutki czy lęki np. przed pająkami, ale również w jej życiu nie brak wielu radosnych i kolorowych chwil. To wszystko sprawia, że mimo iż akcja dzieje się w konkretnym miejscu i czasie, jest to opowieść uniwersalna i tak naprawdę każdy odnajdzie w niej coś dla siebie. Fenomen Marzi tkwi też w odwoływaniu się do wielu emocji i wspomnień oraz w klimatycznych rysunkach, które idealnie dopełniają tekst.
Marzena Sowa – inna twórczość
Marzena Sowa nie poprzestała na jednej serii. Wraz z Bereniką Kołomycką wydała komiks dla dzieci pt. Tej nocy dzika paprotka, opowiadający o siedmioletnim Tomku, który w sypialni rodziców zamiast mamy znajduję paprotkę-monstrum. Chłopiec i jego pies Mumin muszą poradzić sobie z rośliną. Jak się zakończy to mrożące krew w żyłach spotkanie?
Z Sandrine Revel stworzyła komiks Dzieci i ludzie, którego akcja rozgrywa się w Polsce w latach 50. XX wieku i przedstawia m.in. historię Wiktora, Agaty i ich klasowych przyjaciół, jak i nauczycieli.
Osobom, które interesują się Powstaniem Warszawskim, spodoba się komiks Powstanie – Za dzień, za dwa stworzony przez Marzenę Sowę i Krzysztofa Gawronkiewicza. Opowiada on historię Alicji zakochanej w Edwardzie i Krystyny, która wkrótce ma wyjść za mąż.
Warto sięgnąć po komiksy Marzeny Sowy, czy to po bestsellerową serię o Marzi, czy po te jednotomowe i samemu przekonać się skąd wziął się jej fenomen. Zdecydowanie warto!
Recenzja Marzi: Natalia Zoń
Natalia Zoń – specjalistka ds. sztuk widowiskowych. Miłośniczka teatru, a szczególnie musicali. Gdy akurat nie jest w teatrze, czyta i pisze o kulturze. Wielbicielka dobrej muzyki, szczególnie tej odtwarzanej z winyli.
Zdjęcia: wikiźródła
Spodobał Ci się nasz tekst o Marzenie Sowie? Zobacz nasze inne artykuły, również po angielsku i ukraińsku!
Przeczytaj również: Szarlota Pawel i jej wkład w rozwój polskiego komiksu
Znajdź ciekawe wydarzenia w naszej
