„Jak przejąć kontrolę nad światem 2” Doroty Masłowskiej już 2 września w księgarniach

Chciałaby reklamować kefir Krasnystaw, poświęca miesiące analizie „Kuchennych Rewolucji” i przejęła kontrolę nad światem nie wychodząc z domu na długo przed lockdownem. Już 2 września premiera zbioru felietonów „Jak przejąć kontrolę nad światem 2” Doroty Masłowskiej. Ta książka o Polakach to pozycja obowiązkowa!

Felieton to z francuskiego „odcinek powieści”, dlatego „JPKNŚ 2” możemy traktować jako kolejny tom długiej opowieści o Polsce. Opowieści, której kolejne strony dopisują się za pomocą czynów wykonywanych mimowolnie, jak gdybyśmy za młodu wszyscy powpadali, niczym Obelix, do garnuszka. Tyle tylko, że zamiast nieprzeciętnej siły dostajemy zbiór cech określanych „polskością” do szpiku kości. I gdy wydaje nam się, że swojskość jest istotą przyrodzoną, Masłowska krok po kroku demaskuje skład magicznego eliksiru oraz tłumaczy, czemu jest, jak jest (i nie może być inaczej).

Zresztą w przypadku autorki takich książek o społeczeństwie jak „Wojna polsko-ruska pod flagą biało-czerwoną”, „Paw królowej” czy sztuki „Między nami dobrze jest” po prostu nie mogło być inaczej. Masłowska, z sobie tylko znaną lekkością, szkicuje portret Polski 2020 na bazie takich doświadczeń jak wizyta na poczcie czy krytyczna analiza #hot16challenge2. Podobnie jak w bestsellerowej pierwszej części, czeka nas więc mnóstwo do bólu dokumentalnych w treści i subiektywnych w formie felietonów, z którymi intelektualną bliskość poczują wszyscy bez względu na wiek czy miejsce zamieszkania.

Polecane książki o społeczeństwie? „JPKNŚNWZD” i długo, długo nic

Masłowska po raz kolejny wchodzi w buty przewodnika po naszym narodowym gabinecie osobliwości i wykonuje pracę, której niekoniecznie potrzebujemy, ale na którą zasługujemy. W społeczeństwie skłóconym o kwestie aksjologiczne pisarka chętnie zwalcza narrację patosu od środka, gloryfikując przyziemność i banał – a sposoby tego typu działania dostrzegamy już w pierwszej części „Jak przejąć kontrolę nad światem nie wychodząc z domu”. Gdy w dobie fake newsów wszyscy przerzucają się monopolem na prawdę, Masłowska sprytnie ucieka z frontu walki ideologicznej i odnajduje radość w świecie, gdzie „dobro” i „zło” jednoczą się w obojętności. Chętnie grzebie po kulturowych śmietnikach i nie skrywa swej radości, analizując zapomniane przez wszystkie strony sporu rupiecie, takie jak czasopismo „Przyślij przepis” czy serial „W labiryncie”.

Swoim studium kiczu buduje front ogólnonarodowego rozumienia, w którym proste podziały na prawicę i lewicę ustępują wspólnym zachwytom nad „SuperGessler przemierzającą Polskę z kagankiem gastronomicznej oświaty” oraz utyskiwaniom na uniwersalne ograniczenia, które często nakazują nam stać w miejscu, gdy świat pędzi do przodu („tylko patrzeć dnia, gdy […] Arkadia i Blue City zamienią się w przestarzały statek kosmiczny, zbyt wielki, by kiedykolwiek gdzieś polecieć”). Modus operandi Masłowskiej, zdecydowanie przekraczający granicę intelektualnej perwersji, jest najpewniej jedyną receptą na zrozumienie Polski i wyciągnięcie wniosków, które unikną oskarżeń o ideologiczność. Pisarka nie boi się sięgać po kunderowskie „dwie łzy wzruszenia”, a zachwyty nad kiczem są u niej wręcz podnoszone do rangi relikwii. „JPKNŚ 2” nawet na chwilę nie traci przy tym tego, co najważniejsze: formy lekkiej książki. Jest przaśnie, a wielki przegląd codziennego absurdu i brzydoty okraszone niebanalnym humorem z najwyższej półki, to pozycja, która naprawdę czyta się sama.

I śmieszno i straszno jak w dobrym stand-upie

Kiedy Arthur Fleck w filmie „Joker” analizował występy komików, za warunki sine qua non stand-upu uznał: kontakt wzrokowy z publicznością, zabawne spostrzeżenia i mnóstwo perwersyjnych żartów. I taki właśnie jest styl felietonów Masłowskiej publikowanych od wielu lat na stronie Dwutygodnik.com. Pisarka chętnie wypowiada na głos to, co wszyscy intuicyjnie przeczuwamy, a jej myśli składają się na jeden wielki obraz nas samych tu i teraz. Recenzja „Jak przejąć kontrolę nad światem nie wychodząc z domu 2” jest więc zbędna – ze stuprocentową pewnością możemy stwierdzić, że w kolejnej odsłonie nie zabraknie tego, co przykuwa uwagę: charakterystycznego humoru ze skłonnościami do sadomasochizmu. Pojawią się więc nowe wcielenia żartów, które już dobrze znamy oraz refleksje, które budzą lament w stylu „jak mogłem na to nie wpaść!”.

Druga część „Jak przejąć kontrolę nad światem” to pozycja, która wymyka się wszelkim literackim podziałom. Zbiór miniesejów aplikuje do świata literatury wszystkie chwyty znane ze sceny stand-upowej, natomiast pod względem analizy nie odbiega merytorycznie od najwybitniejszych prac akademickich. Styl Masłowskiej sprawia, że reportaż spotyka się z wielką księgą żartów, analizą kulturoznawczą i programem telewizyjnym, a sama forma zaskakująco mocno przypomina wręcz bloga. Z pewnością można też odnieść wrażenie, że publikacja mogłaby być zapisem historyjek opowiadanych wieczorem, gdy referujemy najśmieszniejsze wydarzenia z całego dnia pracy. „JPKNŚ 2” stoi gdzieś na granicy beletrystyki i literatury popularnej. Jest jednocześnie dziełem, które aż grzech pochłonąć na raz – niczym najwykwintniejsze czekoladki, najlepiej smakuje pojedynczo, a zjedzone na raz całkowicie traci swój niepowtarzalny smak.

Dla kogo jest „Jak przejąć kontrolę nad światem 2” Doroty Masłowskiej?

Z pewnością jest to publikacja polecana osobom z dużym poczuciem humoru i dystansem do siebie. Masłowska subtelnie co pewien czas opryskuje czytelników błotem i sprawdza reakcję (przy czym nigdy nie do końca wiadomo, jak powinniśmy się zachować). Najnowsza książka Masłowskiej to strzał w dziesiątkę zarówno dla młodych czytelników, nieco obeznanych ze sprawozdawczym stylem narracji (a więc lubujących się w rapie Taco Hemingwaya, Maty czy Łony), jak i dla starszych, którzy chcą poznać lepiej samych siebie. Pomimo ciężaru interpretacyjnego, pozycję można śmiało polecić fanom ciętego humoru oraz miłośnikom reportażu. Oraz wszystkim sceptykom świata, w którym normy nakazują robić najgłupsze rzeczy z poważną miną.

„Jak przejąć kontrolę nad światem 2” ukaże się nakładem Wydawnictwa Literackiego już 2 września 2020 r. Książka okraszona będzie unikalną oprawą graficzną autorstwa Macieja Chorążego.

• Oficjalny opis na stronie Wydawnictwa Literackiego: wydawnictwoliterackie.pl
• Felietony Doroty Masłowskiej na łamach „Dwutygodnika”: dwutygodnik.com

Jan Brożek – student kulturoznawstwa, zakochany w detalikach ukrytych w codzienności i subtelnościach języka polskiego. Nie uznaje żadnych definicji, dlatego zamiłowanie do twórczości Doroty Masłowskiej i Łony łączy z zainteresowaniem kiczem i wszystkim tym, co lekkie lub płytkie. Na bieżąco z premierami literackimi, filmowymi i teatralnymi.